ناک زدن و نابود شدن موتور ؟
(Knock) ناک زدن وقتی رخ میدهد که در آن مخلوط سوخت و هوایی که در سیلندر وجود دارد زودتر از زمان جرقه زدن شمع اتفاق می افتد . صدای موتور هنگام ناک زدن با صدای معمولی کارکردن موتور متفاوت است . این اتفاق ایرادی است که از لحاظ فنی به آن ناک یا ضربه می گویند . ناک زدن (Knock) یا ضربه موتور خودرو یکی از بیشترین اتفاق ها و ایراد برای مالکان خودرو به ویژه در کشورمان ایران میباشد که به علل معلومی اتفاق می افتد.
مشکلات ایجاد شده بر اثر ناک زدن موتور
- پدیدآمدن خوردگی داخل بدنه سیلندر
- خرابی و فرسودگی پیستون ها و در برخی موارد سوراخ شدن آن
- فشار زیاد به میل لنگ و دستگاه یاتاقان
- عوض شدن شکل شاتون ها
- خرابی شمعها
- خرابی سرسیلندر
- ذوب شدن سوپاپ و پیستون
- نامیزان بودن تایم دلکو در ماشین های کاربراتوری و برخی از نمونه های قدیمی
با سوخت رسانی به انژکتور ، جهت تقسیم برق از دلکو استفاده می‌شود . نامنظم بودن تایم دلکو مضاف بر عملکرد بد پیشرانه ، ناک زدن را به وجود می آورد.
بلبرینگ های فرسوده
گونه دیگر ناک موتور ، ناک میله ای می باشد و وقتی رخ می دهد که پیستون ها در موتور پایین و بالا می شوند ، میل لنگ را به چرخش در می آورند و در نتیجه نیرو را به چرخ ها می‌فرستد . بلبرینگ های میله شکل حرکت روان پیستون را آسان تر می کند ، اما با گذر زمان می توانند فرسوده شوند و یا گاهی به کل خراب بشوند.
- رسوبات کربن
سوختی که استفاده می شود باید شامل مواد افزودنی باشد تا از رسوب کربن بر روی بخشهای مختلف مانند شمعها ، سیلندرها و باقی قطعات جلوگیری کند . اما در صورت نبود این افزودنی ها در سوخت استفاده شده ، مولکولهای کربن به آسانی روی قطعات نشسته و همین پدیده می تواند سبب به وجود آمدن ناک در موتور بشود .
- وضعیت نامناسب روغن موتور
قسمت سرسیلندر موتور بایستی به خوبی روغن کاری بشود و اگر به هر علت این کار را نکنید ، صدای ناک زدن از موتور به گوش خواهد رسید . پس همیشه بایستی سطح روغن و کارکرد متناسب آن را بررسی کنید و به موقع ، روغن موتور را عوض کنید .
- مخلوط غلط هوا و سوخت
نبود توازن نسبت هوا و سوخت در محفظه احتراق ، باعث احتراق ناقص و یا قبل از جرقه زنی می شود و سبب ناک زدن می شود . در صورت ادامه یافتن این چرخه ، دیواره های سیلندر و پیستون آسیب شدیدی خواهند د‌‌‌ید.
- عدد اکتان پایین سوخت
اگر سوختی که مورد مصرف شما است عدد اکتان توصیه شده کارخانه را شامل نباشد ، به وجود آمدن ناک در موتور اتفاقی نرمال است . لازم است که ذکر شود مصرف بنزین با کیفیت کم و پایین و عدد اکتان پایین و کم ، باعث وجود آمدن این پدیده در اکثر خودرو ها خواهد شد.
چگونه مشکل ضربه موتور را تشخیص بدهیم
این وضعیت عموما هنگام حرکت در دنده مرده ایجاد می شود . وضعیت دنده مرده مرتبط به وضعیتی است که راننده برای افزایش شتاب خودرو ، به اشتباه دنده ( بیش از حد سبک ) را جا می زند و اشتباه بودن دنده ، سبب به تعلل در دورگیری پیشرانه و زمان بر شدن پروسه احتراق می‌شود . فهمیدن آن زیاد سخت نیست ، وقتی که راننده پای خود را روی پدال گاز فشار می دهد و خودرو در حال حرکت است ، صدایی مثل رستوران ( مانند صدای برخورد چنگال با قاشق یا چند قطعه فلزی با یکدیگر ) از پیشرانه به گوش می رسد که معمولا در دورهای پایین تر شنیده می شود . بعضی وقت ها علت این صدا را به غلط برخورد سوپاپ ها با یکدیگر می گویند.
راه های سازندگان خودرو برای جلوگیری از ایجاد این مشکل
۱- سنسور ناک Knock : این سنسور روی پیشرانه ی خودروها قرار دارد و ضرباتی که از خودسوزی ( احتراق زودرس ) نشئت می‌گیردکه کوبش به وجود آورده را به ECU اطلاع میدهد و هم با توجه به شدت آن ، جرقه زدن شمعها را عقب می‌اندازد و تا حدی سبب کم شدن این اتفاق خواهد شد ، توجه کنید که ریتارد کردن جرقه سبب کم شدن قدرت موتور می شود .
۲- سیستم APC : سیستم Automatic Performance Control مختص خودروهای توربوشارژ شده است و نخستین بار توسط ساب معرفی و به کار گرفته شد . این مکانیزم به اختصار ، سبب کم شدن فشار به وجود آمده توسط توربو در زمان ضربه زدن می شود.
چگونه مشکل ضربه زدن موتور را برطرف کنیم
- بنزین با درجه اکتان که کارخانه معرفی کرده است را استفاده کنید.
- برای برخی از خودروها ، علاوه بر استفاده از بنزین سوپر ، از مکمل های مورد قبول برای بالا بردن اکتان استفاده کنید .
- وایر و شمعها را با نسخه شرکتی چک نمایید و سر وقت عوض کنید .
- هر ۲ الی ۳ ماه ولتاژ باتری ماشین را امتحان و از عملکرد درست آن اطمینان حاصل کنید .
- زمان بندی دلکو را با وسایل مرتبط بررسی کنید.
- اگر خودرو شما با دمای متوسط کار نکرد ، سریع میزان مایع خنک کننده و عملکرد صحیح فن ها و سنسور دما آب و باقی اجزای مکانیزم خنک کننده را حتما مورد بررسی قرار دهید.
در مجموع میتوان برای جلوگیری از ناک زدن موتور خودرو ها از سوخت مناسب استفاده کنید و به طور دائم بلبرینگ رو چک کنید. مسیر سوخت رسانی رو بررسی کنید و روغن موتور را به موقع عوض کنید و از مواد افزودنی و مکمل سوخت برای جلوگیری از ناک زدن استفاده کنید.
